Parlament Europejski przyjął rezolucję, która potępia planowane zmiany w irackiej ustawie o statusie osobowym (188/1959). Proponowane zmiany przenoszą sprawy rodzinne, takie jak małżeństwa i rozwody, do sądów religijnych, co może obniżyć wiek małżeństwa dziewcząt nawet do 9 lat. UE podkreśla, że to narusza prawa kobiet i międzynarodowe zobowiązania Iraku, wzywając do odrzucenia zmian.
Rezolucja apeluje także o wsparcie dla obrońców praw kobiet w Iraku, potępia przemoc domową oraz wzywa do opracowania planu walki z małżeństwami dzieci i przemocą ze względu na płeć.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Iraku, w szczególności sytuacji w zakresie praw kobiet i niedawnego wniosku dotyczącego zmiany ustawy o statusie osobowym
(2024/2858(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iraku,
– uwzględniając art. 150 ust. 5 i art. 136 ust. 4 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że parlament Iraku przygotowuje bardzo restrykcyjne zmiany do ustawy 188/1959 (ustawa o statusie osobowym), które wpłyną na prawa kobiet; mając na uwadze, że zgodnie z proponowanymi zmianami sprawy rodzinne – w tym kwestie małżeństwa, rozwodów i opieki nad dzieci – faktycznie wchodziłyby w zakres kompetencji sądów religijnych, a nie cywilnych, co według ekspertów ONZ prowadziłoby do niepokojących rozbieżności o podłożu religijnym; mając na uwadze, że w niektórych przypadkach minimalny wiek uprawniający do zawarcia małżeństwa wynosiłby 9 lat dla dziewcząt i 15 lat dla chłopców oraz że istnieją obawy, iż przemoc wobec kobiet przybierze na sile; mając na uwadze, że 22 % niezarejestrowanych małżeństw dotyczy dziewcząt poniżej 14 roku życia; mając na uwadze, że przed trzecim czytaniem projektu zmiany ustawy, które odroczono 2 października 2024 r., Sąd Najwyższy zatwierdził zgodność z konstytucją najbardziej problematycznych poprawek; mając na uwadze, że już teraz sytuacja w zakresie praw kobiet w Iraku spotyka się z gwałtowną krytyką;
B. mając na uwadze, że oenzetowska misja UNITAD w Iraku, która prowadziła dochodzenia w sprawie przestępstw seksualnych przeciwko kobietom popełnionych przez Daisz, w szczególności przeciwko jazydkom, zakończyła się 17 września 2024 r., po tym jak w zeszłym roku zapadła decyzja, popierana przez Rosję i Chiny, o wycofaniu mandatu Rady Bezpieczeństwa ONZ; mając na uwadze, że oenzetowska misja w Iraku UNAMI również będzie musiała zakończyć się w 2025 r.;
C. mając na uwadze, że nagrodę im. Sacharowa za wolność myśli w 2016 r. otrzymały irackie jazydki Nadia Murad i Lamiya Aji Bashar za walkę z przemocą seksualną w konfliktach zbrojnych;
D. mając na uwadze, że zgodnie z art. 14 konstytucji Iraku „Irakijczycy są równi wobec prawa bez dyskryminacji ze względu na płeć”;
E. mając na uwadze, że 73 % osób, które wzięły udział w badaniu Irackiego Zespołu ds. Sondaży, „zdecydowanie sprzeciwia się ” zmianom w ustawie 188/1959;
1. wzywa parlament Iraku do natychmiastowego odrzucenia wszystkich proponowanych zmian do ustawy 188/1959 (ustawa o statusie osobistym); podkreśla z wielkim zaniepokojeniem, że zmiany te stanowiłyby naruszenie międzynarodowych zobowiązań Iraku w zakresie praw podstawowych kobiet, doprowadziłyby do znacznej regresji w tej dziedzinie, jeszcze bardziej popsułyby reputację Iraku na scenie międzynarodowej oraz doprowadziłyby do wstrzymania części pomocy zagranicznej ze strony organizacji dwustronnych i wielostronnych;
2. wzywa wiceprzewodniczącego / wysokiego przedstawiciela i państwa członkowskie do potępienia proponowanych zmian; wzywa delegaturę UE w Iraku, by uzależniała dotacje na rozwój od szkoleń dla kadr wymiaru sprawiedliwości na temat przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć oraz od utworzenia schronisk dla kobiet; wzywa Irak, aby przyjął krajowy planu działania na rzecz wyeliminowania małżeństw dzieci, kryminalizacji gwałtów małżeńskich, zwalczania przemocy domowej oraz wzmocnienia praw kobiet i dziewcząt, zgodnie z Konwencją ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet; apeluje o wzmocnienie partnerstwa z Komisją Praw Człowieka irackiego parlamentu, zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Iraku;
3. wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia dla obrońców praw kobiet i dzieci w Iraku;
4. jest głęboko zaniepokojony faktem, że kodeks karny nie chroni kobiet i dzieci będących ofiarami przemocy domowej, i wzywa do zmiany tej sytuacji;
5. zobowiązuje swoją przewodniczącą, aby zleciła tłumaczenie niniejszej rezolucji na język arabski oraz przekazała ją parlamentowi i rządowi Iraku, wiceprzewodniczącemu / wysokiemu przedstawicielowi oraz państwom członkowskim.
